Indische post van het agentschap Waghorn in Parijs, 1837-1839

In 1836 richtte luitenant Thomas Fletcher Waghorn (1800-1850) een bedrijf op dat snel en efficiënt verbindingen, passagiers en goederen vervoerde tussen Alexandrië en Suez. Zijn agenten in Europa, Egypte, India en het Verre Oosten brachten zijn diensten op de markt. In het bijzonder plakten ze op de brieven het bekende “Care of Mr Waghorn…”, een registratienummer en vaak ook het bedrag van de belasting die de afzender moest betalen. De brief werd vervolgens afgeleverd bij het officiële postkantoor en op de stoomschepen van de Middellandse Zee of de Rode Zee, afhankelijk van de herkomst. De brieven werden opgehaald door de vertegenwoordigers van Waghorn in Alexandrië of Suez en doorkruisten Egypte via het Mahmoudieh-kanaal, de Nijl en de woestijn tussen Caïro en Suez.

In Parijs was Waghorns vertegenwoordiger de boekhandel Galignani in de rue Vivienne. Het was de oudste Engelse boekhandel in Parijs en een echte club met een breed scala aan diensten: verfrissingen in een charmante tuin, leeszalen, kranten, bibliotheek, aanwerving van bedienden, enz. De boekhandel bestaat nog steeds, maar verhuisde in 1856 naar de rue de Rivoli.

Tot 1895 publiceerde het Galignani’s Messenger, het eerste Engelstalige dagblad in Parijs.

Op 1 december 1837 kondigde Waghorn de opening van zijn agentschap in de boekwinkel aan, samen met zijn tarieven en de mogelijkheid om brieven naar India te sturen via zijn tussenpersoon door eerst voor zijn service te betalen voordat ze naar het postkantoor gingen voor frankering naar Alexandrië.

Gebruikers vonden dit erg ingewikkeld en klaagden erover. De registers van de postautoriteit voor de afdeling Parijs bevatten een grappig verhaal. In oktober 1838
werd de postadministratie zich bewust van de moeilijkheden die de verplichte doorgang door de boekwinkel veroorzaakte. Ze stelde voor dat het postkantoor de belasting namens Waghorn zou innen en het beroemde ovale stempel zou aanbrengen. Galignani wilde zijn “postzegel” niet opgeven, dus liet hij een soortgelijke maken voor 15 frank.

Op 10 november was de postzegel verkrijgbaar bij het frankeerkantoor van het Hôtel des Postes, waar het publiek kon betalen voor Waghorns privé-dienst en zijn brieven kon frankeren. Amper 15 dagen later werd de postzegel ingetrokken en moesten gebruikers die geen correspondent in Alexandrië hadden, teruggestuurd worden naar boekhandel Galignani! De “publiek-private samenwerking” duurde niet lang. Waghorn is, ondanks zijn regelmatige bezoeken aan Frankrijk waarover in de pers wordt bericht, zijn ontmoetingen met de Franse autoriteiten en zijn ontmoetingen met postbeambten, niet bepaald populair. Zijn agenten, die verdacht werden van het vervoeren van post op Frans grondgebied in strijd met het postmonopolie, werden in Marseille of Boulogne gearresteerd en moesten boetes betalen. Hoewel hij vanaf december 1837 ook een vertegenwoordiger in Marseille had, kreeg hij geen toestemming om het agentschap te openen waarmee hij in de kranten van Bordeaux had geadverteerd. Veel ergernis dus voor de man die zichzelf presenteerde als de pionier van de Egyptische oversteek!

Legende voor de gepresenteerde brief:

Care of Mr Waghorn Alexandria” klauw met februari registratienummer 67 op een brief uit 1839 van Parijs naar Calcutta. De Parijse klauw, duidelijk herkenbaar aan de cursieve letters, is vandaag de dag nog maar op een paar brieven bekend.