Hoe werd er betaald tijdens het rijk van Nero?

Agrippina, een machtige vrouw, werd samen met haar zussen en broer Caligula afgebeeld op de munten die tijdens Caligula’s bewind werden gebruikt. Na Caligula’s dood was het zijn oom Claudius die zou regeren. Agrippina slaagt erin met hem te trouwen en haar zoon Nero door de keizer te laten adopteren. Op deze wijze slaagt zij erin Britannicus, de meest wettige erfgenaam, te verdrijven. Om Nero’s macht te consolideren, dwong zij hem te trouwen met Octavia, de dochter van Claudius en dus zijn halfzus. In 54 stierf keizer Claudius aan vergiftiging en de jonge Nero, toen 14 jaar oud, kwam op de troon.

Het begin van de heerschappij van de keizer

De eerste jaren van Nero’s bewind, geadviseerd door Seneca en Burrus, bleken voorbeeldig te zijn wat betreft het beheer van het rijk. Er werd een emissie geslagen ter gelegenheid van het quinquennium neronis (Nero’s quinquennium).

Agrippina’s invloed op Nero was ook in deze tijd zeer sterk. Een van de vroegste muntstukken uit Nero’s heerschappij toont hem in profiel met zijn moeder Agrippina. Op de keerzijde van de munt zouden Augustus en Livia in een strijdwagen rijden ter ere van de eerste Romeinse keizer.

Nero’s bewind werd gekenmerkt door een belangrijke monetaire hervorming. Hij wijzigt de metrologische en metaalnormen opgelegd door Augustus. Tiberius was reeds begonnen met de overgang van 1/41^e van een pond (legering opgelegd onder Augustus) naar 1/43^e van een pond. Onder Nero gaat dit naar 1/45^e van een pond. Daarom verminderde hij de kwaliteit van bepaalde legeringen van gouden en zilveren munten en liet hij meer munten produceren door de werkplaats in Rome in plaats van in Lugdunum.

Het monetaire systeem dat Augustus sinds 19 v. Chr. oplegde, kende 9 munteenheden. Twee ervan zijn van goud: de aureus en de gouden quinarius. De denarius en de zilveren quinarius zijn van zilver. De sestertiën en de Dupondius zijn van koper, de aas, de halve sestertiën en het kwadrant zijn van koper. Hierbij moet worden opgemerkt dat er slechts één type gouden quinarius bestaat en dat er geen zilveren quinarius bekend is voor de regeerperiode van Nero.

Vanaf het jaar 55 tot 60-61 staat op de keerzijde van de munt een lauwerkrans met de letters ex S C (wat betekent Ex Senatus consulto, d.w.z. in opdracht van de Senaat). Als de munten tussen 61 en 63 overgaan en nu eens oude, dan weer nieuwe keerzijdes vertonen, blijven de geschriften identiek.

Van Agrippina tot Poppaea

In 58 leert Nero, dankzij zijn vriend Othon, Poppaea kennen. Na Agrippina zal dit de tweede vrouw zijn met veel invloed op de keizer. In 59 werd Agrippina vermoord, waardoor Poppaea de touwtjes in handen kreeg over Nero.

In 62 veranderden Nero’s historische adviseurs. Burrus sterft en Seneca gaat op pensioen. Tigellinus zal hun plaats innemen. In hetzelfde jaar scheidde Nero van Octavia omdat zij hem geen erfgenaam had geschonken, in tegenstelling tot Poppaea die zwanger was (maar het kind stierf vier maanden na de geboorte) en met wie hij direct na de scheiding trouwde. Octavia wordt geëxecuteerd.

Vanaf 63-64 veranderde de keerzijde van de munten regelmatiger.

Een grote gebeurtenis zal de heerschappij van Nero markeren, de grote brand van Rome. Nero was aanvankelijk de zondebok en gaf de schuld aan de christenen, die hij met monsterlijke wreedheid terechtstelde. Tegelijkertijd stelt hij zijn paleis open voor daklozen en organiseert hij voedseldistributie.

Nero was niet alleen keizer, maar ook kunstenaar, wat in die tijd zeer werd afgekeurd. Aan het einde van zijn bewind gebeurden er enkel nog bezweringen en executies. In 68 ontsloeg de Senaat Nero die besloot zelfmoord te plegen om een wredere officiële straf te ontlopen. Zijn laatste woorden zouden zijn geweest “Qualis artifex pereo” (Wat een groot kunstenaar vergaat met mij!). Zijn dood betekende tevens het einde van zijn dynastie; het was immers Vespasianus van de Flavische dynastie die hem opvolgde en met hem kwamen nieuwe munten in de plaats van die van de Julisch-Claudiërs.

Ontdek de Romeinse munten die te koop zijn op Delcampe!

Met dank aan Jehan-Louis Roche voor zijn deskundige nalezing van het numismatische gedeelte van dit artikel.