De technologische ontwikkelingen hebben voor veel beroepen de doodsklok geluid. Messenslijper, klompenmaker of lantaarnopsteker zijn er een paar van. Postkaarten stellen ons in staat om weer in contact te komen met deze vergeten ambachten die door getalenteerde vakmensen werden uitgevoerd. Laten we dankzij de ansichtkaarten deze ambachten van weleer ontdekken.
Oude postkaart lantaarnopsteker
De lantaarnopsteker
Dit is een baan die vandaag de dag niet meer bestaat, maar die aan het eind van de 18e eeuw en het begin van de 19e eeuw zijn hoogdagen beleefde.
Wanneer Saint-Exupéry dit verbazingwekkende personage in de vijfde planeet van zijn boek “De kleine prins” uitbeeldt, schrijft hij op poëtische wijze: “Wanneer hij zijn lantaarnpaal oplicht, is het alsof hij een ster of een bloem baart. Als hij zijn lantaarnpaal uitzet, legt hij de bloem of ster te rusten. Het is een heel mooi beroep. Het is echt nuttig omdat het mooi is.”
De lantaarnopsteker verscheen tijdens de industriële revolutie aan het eind van de 17e eeuw. De functie was aanvankelijk om lantaarns met kaarsen aan te steken. Straatlantaarns verschenen in 1766 in Parijs, een eeuw later. Zij zouden de uitvinding zijn van de abt Matherot de Preigny en de heer Bourgeois de Châteaublanc. In het begin werd de straatlantaarnverlichting gedaan met olie, alvorens rond 1820 over te gaan op gasverlichting.
Het werk van de lantaarnopsteker, hoewel veeleisend omdat het onderhevig is aan slecht weer en zonder uitstel, is over het algemeen een aanvullende activiteit. De routes, bij zonsopgang en zonsondergang, nemen geen volledige dag in beslag.
Dit ouderwetse beroep stierf uit met de komst van de elektrische verlichting. > Al in 1878, ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling in Parijs, kregen verschillende locaties dit nieuwe type verlichting, dat geleidelijk aan de plaats innam van gas en dus van lantaarnopstekers. De functie werd definitief afgeschaft in de eerste helft van de 20edeeeuw.
Postkaart lantaarnopsteker.
De klompenmaker
Oude postkaart klompenmaker aan het werk.
Tot de vorige eeuw was het niet ongewoon op het platteland om klompen te dragen. Vóór de introductie van de klompenmachine, vanaf 1919, voerde een vakman deze taak uit. Hij werd de klompenmaker genoemd.
Er zijn twee soorten klompenmakers: de snijder (maak de buitenste vorm) en de heulder (heult de binnenkant).
De klompenmaker begint met het klieven van het hout in de grootte die voor de klomp bestemd is. Vervolgens snijdt hij, gewapend met een bijl, het hout in de vorm van de klomp. Daarna zorgt de heulmachine ervoor dat de hoef wordt gegraven zonder dat deze beschadigd raakt.
Wanneer een paar klompen regelmatig wordt gedragen, verslijt deze in maximaal twee maanden. Om ze langer te laten meegaan werden de zolen vaak versterkt.
Op dit moment zijn er nog een paar klompenmakers, maar het is een uitstervend beroep sinds de klompen werden vervangen door schoenen.
Oude postkaart klompenmaker.
oude postkaar messenslijper.
De messenslijper
Dit is een heel oud beroep. Er wordt gezegd dat het dateert uit de 14e eeuw. Het werk van de messenslijper bestaat uit het slijpen van messen, scharen of dolken met behulp van een slijpschijf. De slijper reist met zijn uitrusting van dorp naar dorp om scherpe gebruiksvoorwerpen te slijpen.
De slijpsteen werd aanvankelijk op de rug gedragen, nadien met de kruiwagen en nog later met de kar om de verplaatsingen te vergemakkelijken.
De gilde van de slijpers wordt erkend in de 15e eeuw. Een paar jaar later zal die zich aansluiten bij het gilde van messenmakers. Hun beschermheilige is de heilige Catharina.
Het beroep van messenslijper zal tot in de 20e eeuw blijven bestaan. Het valt uiteindelijk ook slachtoffer van de vooruitgang omdat de messen van beter staal worden gemaakt en niet meer regelmatig geslepen hoeven te worden.
Het lawaai van het metaal op de slijpsteen weerklinkt dus niet meer in de dorpen.
Oude postkaarttekening messenslijper
Depostkaarten tonen ons deze ambachten die vandaag de dag totaal zijn vergeten. Klompenmakers, messenslijpers en lantaarnopstekers zijn slechts drie van de vele ambachten die u op Delcampe kunt ontdekken. Raadpleeg de postkaartenrubriek op Delcampe!
