In de cartofilie zijn illustraties zeer gegeerd en terecht, gekleurde oude kaarten springen in het oog. Vandaag hebben we het over een reeks die bekend is bij amateur-cartofielen van oude illustraties, de reeks Wiener Werkstätte.
De
geschiedenis van de geïllustreerde postkaart gaat terug tot het einde van de 19e eeuw. In die tijd werden nieuwe druktechnieken ontwikkeld, zoals lithografie en chromolithografie, waardoor geïllustreerde kaarten in kleur in grotere oplagen konden worden gedrukt.
De Wiener Werkstätte, wat kan worden vertaald als “Weense werkplaats”, werd in 1903 opgericht, in de vorm van een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid. De heren Hoffmann en Moser stonden aan het hoofd van de onderneming. De afdeling postkaarten werd in 1907 opgericht, maar de kaarten werden pas in 1908 uitgegeven. Tussen 1908 en 1914 werden 1000 verschillende kaarten uitgegeven. Ze zijn genummerd. Momenteel kennen we de kaarten tot nummer 1012, maar sommige nummers tussen 900 en 1000 ontbreken.
Papier en thema’s
Het papier van deze kaarten is van belang. Kaarten 1 tot 999 bestaan uit drie lagen papier, twee dunne lagen (voor de afdruk van de tekening en de achterkant van de kaart) en één dikkere laag in het midden. Vanaf kaart 1000 zijn ze op bristolpapier afgedrukt.
Een terugkerend thema is het cabaret Fledermaus. Dit werd heringericht door kunstenaars die in dezelfde periode ook voor de Wiener Werkstätte werkten. Het was dus een uitgelezen thema, zowel voor architecturale postkaarten, verwijzingen naar voorstellingen, kostuums …
Mode is ook een grote inspiratie geweest voor de kunstenaars die de kaarten van de Wiener Werkstätte hebben geïllustreerd. We onthouden in het bijzonder de naam Mela Köhler die meer dan 90 kaarten over dit thema heeft getekend! Net zoals zij maakten veel vrouwen deel uit van de kunstenaars van de postkaarten van Wiener Werkstätte. Ook al hebben veel grote namen uit de Weense illustratie zich toegevoegd aan de lijst met illustratoren, vele kaarten zijn getekend door onbekende kunstenaars, zelfs studenten van de school voor decoratieve kunsten.
Het einde van de creatie
Na de oorlog werd de handelsbalans van de onderneming zodanig slecht dat de werkplaats in 1932 moest sluiten, zonder hervatting van zijn reeks postkaarten.
Vandaag de dag zijn deze kaarten erg populair en worden ze op Delcampe tegen soms verrassende prijzen verkocht. Sommige kaarten bereiken een verkoopprijs van enkele duizenden euro’s.
Zin om andere kaarten van Wiener Werkstätte te ontdekken? Raadpleeg www.delcampe.net, de marktplaats voor verzamelaars.
Artikel geïnspireerd door het onderzoek van Marc Lefèbvre over dit onderwerp
