Het onderwerp valse postzegels interesseert meer dan één filatelist. Ten eerste, een gewaarschuwd man telt voor twee. Vervolgens, de technieken die door vervalsers worden gebruikt hebben iets fascinerends. Wij zullen aandacht schenken aan valse propagandapostzegels. Deze postzegels zijn gemaakt om een boodschap over te brengen aan de bevolking. Ze reproduceren een postzegel bijna identiek, maar lichtjes verschillend met het doel hun ideeën bekend te maken.
“Futsches Reich”!
Een van de bekendste valse propagandapostzegels is “Futsches Reich” (wat wil zeggen “verloren rijk”), gemaakt in het kader van de “Operatie Cornflakes”. Deze postzegel met beeltenis van Hitler in profiel, met een gezicht dat voor de helft een skelet is, werd in februari 1945 door de Amerikanen gecreëerd. Het doel ervan was de Duitse en Oostenrijkse bevolking te demotiveren ten aanzien van de oorlog. Hiervoor verstuurden de geallieerden via de gewone post pamfletten en kranten tegen het naziregime.
Het “Office of Strategic Services” zette de operatie op touw. Deze operatie kreeg de naam “Cornflakes” met verwijzing naar het populaire ontbijt van Amerikanen, want het is op dat moment dat men de post ontvangt.
De operatie was complex. In de eerste plaats moest elke brief uniek zijn om de oplettendheid van de Gestapo of van de nazipostdienst om de tuin te leiden. En bovenal moest ervoor worden gezorgd dat de zakken met propagandapost werden vermengd met de normale post. Om dit te bereiken, bombardeerden de geallieerden de posttreinen terwijl ze op lage hoogte de zakken met propagandapost lieten vallen. Door de paniek en de verspreide post letten de Duitsers niet op en voegden ze deze zakken toe aan de normale post die aan de aanval was ontsnapt.
De operatie werd van 5 februari tot 31 maart 1945 uitgevoerd. Gedurende deze periode werden 10 missies geprobeerd, waarvan er 9 succesvol waren. 5000 brieven zouden op die manier in het postcircuit van de Duitsers zijn gekomen. Uiteraard is een envelop met deze postzegel een zeldzaam verzamelitem.
Wanneer de Gaulle Pétain vervangt!
Een andere bekende valse propagandapostzegel werd in Frankrijk gemaakt, meer bepaald in Nice. De valse “Pétain de Nice”. Deze valse propagandapostzegel werd in 1943 gemaakt door het verzetsnetwerk “Combat”. Op de postzegel staat generaal de Gaulle, symbool van het Franse verzet, in profiel afgebeeld, in plaats van maarschalk Pétain, leider van Vichy-Frankrijk.
De groep verzetsstrijders uit Alpes-Maritimes kreeg hulp van een drukker uit Nice, drukkerij “Champamon”, om deze valse propagandapostzegels te maken. Een tweede oplage gebeurde in drukkerij “Pontara”. De postzegels waren tussen 22 en 30 juli 1943 in omloop op brieven, voornamelijk op lokale post. De postzegel bestaat in verschillende kleuren en met verschillende kartelingen.
De valse Pétain de Marseille
Nice is niet de enige stad in Frankrijk met patriotten die bereid zijn filatelie te gebruiken om het beeld van generaal de Gaulle uit te dragen. In Marseille startte het Marseillaanse verzet dezelfde praktijk door een valse postzegel met de Gaulle toe te voegen tussen twee postzegels met Pétain.
Het portret van de generaal, voor drie vierde in een medaillon geplaatst, bevindt zich boven de aanduiding “République Française” als vervanging voor de woorden “Postes Françaises”. De handtekening “J. Piel” is vervangen door een nagemaakte handtekening “J. Pill”.
De oplage van deze reeks bedroeg niet meer dan 2500 exemplaren. De postzegels zouden vanaf het begin van 1943 in omloop zijn geweest.
De postbeambten van het bureau van Saint-Giniez in Marseille speelden in dit verband een belangrijke rol. Als echte patriotten stempelden ze de postzegels af en verzonden ze de betreffende brieven. Wanneer het bestaan van de valse postzegels werd ontdekt door de regionale directie van de post, reageerde deze met een rondzendbrief. Deze brief werd verspreid in de verschillende postkantoren, maar werd niet speciaal gevolgd.
Vervalsingen van valse propagandapostzegels!
Gezien de ernst van de feiten zijn deze postzegels heel zeldzaam. We vermoeden dat deze door de bestemmelingen van de brieven werden vernietigd uit angst om te worden gevangen genomen wegens bezit van valse propagandapostzegels. Door het aantrekken van vervalsers die verzamelaars willen bedriegen, werden valse uitgaven van deze valse postzegels uitgegeven. Het lijkt erop dat ze in de jaren 90 in Italië zijn gemaakt. Gérard de Morant was een van de eerste om de aandacht van verzamelaars op deze valse postzegels te vestigen. Om deze te herkennen, moet u kijken naar de verdikking van de handtekening “Bersier” en de te lichte kleur van de postzegels.
Pétain en Laval
Terwijl ik op Delcampe zocht, ontdekte ik een andere postzegel met beeltenis van Pétain. Deze valse postzegel gemaakt op basis van de uitgifte van Prost in 1941 toont naast het profiel van Pétain het duivelachtige gezicht van Laval.
Pierre Laval was de eerste minister van maarschalk Pétain onder de regering van Vichy, van 18 april 1942 tot 19 augustus 1944. Hij was openlijk pro nazi en het brein achter de sinistere razzia van Vel’d’Hiv’ en het systeem van de uitwisseling van krijgsgevangenen tegen vrijwillige arbeidskrachten. Het principe van dit systeem was het volgende: voor één vrijgekomen krijgsgevangene werden drie Franse arbeiders naar Duitsland gedeporteerd. De man werd gehaat door het verzet, verloor zijn burgerlijke rechten en werd aan het einde van de oorlog ter dood veroordeeld.
Deze postzegel zou in 1943 zijn besteld door het BCRA, Bureau Central de Renseignement et d’Action de la France Libre. De postzegel moest in blokken van 20 exemplaren worden gedrukt. Een oplage van 2000 exemplaren van deze blokken was gepland om de regering in diskrediet te brengen. Uit vrees voor vergelding ten aanzien van families van vrije Fransen, werd het project stopgezet.
Dit artikel is zeker niet volledig!
Er bestaan nog andere valse propagandapostzegels en hun geschiedenis is zeker even interessant als die van de postzegels die in dit artikel werden behandeld.
Valse propagandapostzegels maken deel uit van onze postgeschiedenis. Ze bewijzen dat post en filatelie kunnen worden gebruikt om ideologieën uit te dragen. Bovendien toont het dat verzetsnetwerken vindingrijk geweest zijn bij het versturen van hun berichten naar de bevolking.
Dank aan Alain Camelin van ACTL voor zijn waardevolle adviezen bij het schrijven van dit artikel.
Ontdek valse propagandapostzegels te koop op Delcampe!