Wist u dat er postzegels bestaan die aan geen enkel grondgebied gebonden zijn? Dit is het geval met de Orde van Malta, die het recht heeft om haar eigen uitgaven te produceren!
De Soevereine Orde van Malta is absoluut een bijzonder voorwerp van internationaal publiekrecht omdat ze strikt genomen niet over een grondgebied beschikt. Toch is het een staat die munten produceert, postzegels uitgeeft, zichzelf bestuurt (met onder andere rechtbanken) en lid is van verschillende internationale instellingen zoals de Verenigde Naties en de FAO. De Orde van Malta onderhoudt diplomatieke relaties met een honderdtal staten en heeft een zestigtal postverdragen ondertekend.
Een beetje geschiedenis
De Orde van Malta ontstond in 1048. De Orde van Malta, oorspronkelijk bekend als de Hospitaalridders van Sint Jan van Jeruzalem, vestigde zich in een klooster met hospice in Jerusalem en de leden van deze gemeenschap zorgden voor de pelgrims, die vaak ziek en arm waren na hun tocht door vaak vijandig gebied. Dit klooster droeg de naam van Johannes de Aalmoezenier, vandaar de eerste naam van de Orde.
Aan het einde van de 11e eeuw hielp de Orde vele kruisvaarders, die zich vaak bij de Hospitaalridders aansloten en hun zwaard en schild opborgen om het “Hospitaal”, de “Tempel” of het “Heilig Graf” te dienen. De leefregel werd in 1113 door de paus goedgekeurd.
De leuze van de Orde van Malta is “Tuitio Fidei et Obsequium pauperum” (Behoud van het geloof en hulp aan de behoeftigen).
In 1291 werden alle ordes uit Jerusalem verdreven. De Orde trok zich vervolgens terug op Cyprus en vestigde zich daarna op het eiland Rhodos, waar ze soeverein werd (en haar eigen munt begon te slaan). In 1522 werd de Orde verdreven door de Turken en in 1530 kreeg ze het eiland Malta van Keizer Karel V. Uit deze periode dateert de huidige naam.
De Orde is soeverein van Malta. Ze beschikt over een leger, een vloot, beheert haar eiland en jaagt op piraten in de Middellandse Zee.
In 1798 valt Napoleon Bonaparte aan en neemt hij Malta in. De Orde wordt verdreven en verhuist naar Italië. In 1834 vestigt ze zich officieel in Rome, waar ze eigenaar is van het Magistraal Paleis en de Villa Magistrale op de Aventijnse berg. Deze twee bezittingen hebben de “garantie van extraterritorialiteit”. Dit betekent dat de Orde van Malta op dit grondgebied enkel onderworpen is aan haar eigen regels en niet aan die van Italië.
De Orde van Malta is tot op heden nog steeds de enige door het Vaticaan erkende Orde die niet tot het Vaticaan behoort.
Filatelie van de Orde van Malta
Als soevereine orde kan de Orde van Malta, net als alle andere staten, haar eigen munt slaan en eigen postzegels uitgeven. De eerste uitgave dateert van 15 november 1966 en bestaat uit een reeks van 9 vrij eenvoudige tweekleurenvignetten met enkele symbolen van de Orde.
De postzegels volgen de munteenheid van de Orde, in dit geval de scudo of de tari en grani (1 scudo = 12 tari = 240 grani).
De nominale waarde van de nieuwe uitgiften is in 2005 gewijzigd. Sindsdien hebben de postzegels een waarde in euro. Aanvankelijk werden de postzegels van de orde gedrukt door Tomas de La Rue in Londen. Ze worden nu geproduceerd bij Cartor Security Printing in Frankrijk.
Naarmate de jaren verstreken werden de uitgiften talrijker, met aandacht voor de symbolen en vlaggen van de Orde, de kostuums, enkele beroemde grootmeesters of, regelmatiger, schilderijen met religieuze beeltenissen en de missies van de Orde… Elk jaar wordt er een uitgifte gewijd aan Johannes de Doper, patroonheilige van de Orde en aan de viering van Kerstmis.
Naast de Orde zelf brengen ook andere landen hulde aan hem door postzegels met zijn beeltenis uit te geven. Duitsland, Roemenië, Kameroen, Gambia en vele andere landen, waaronder het Vaticaan, hebben postzegels uitgegeven met het beroemde Kruis van Malta.
U kunt deze postzegels gemakkelijk verkrijgen op www.delcampe.net, de marktplaats voor verzamelaars.
